Φάμελλος : Αντί να συζητά για Αχελώο η κυβέρνηση ας προχωρήσει στην αναθεώρηση των διαχειριστικών σχεδίων

Αντί να συζητά για τον Αχελώο η κυβέρνηση και η περιφέρεια Θεσσαλίας, έργο που έχει απορρίψει το ΣτΕ, θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει την αναθεώρηση του διαχειριστικού σχεδίου της υδάτινης λεκάνης της Θεσσαλίας, καθώς η ημερομηνία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου του 2021 και δεν έχει ξεκινήσει καν η διαβούλευση πόσο μάλλον η προκήρυξη της μελέτης, ανέφερε σε συνέντευξη τύπου από τη Λάρισα, όπου βρίσκεται την Παρασκευή το απόγευμα ο τομμεάρχης Πειβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος. Μάλιστα αναρωτήθηκε πως με την κλιματική κρίση θα προχωρήσει χωρίς να έχει σχέδιο μία περιφέρεια που έχει τεράστιο πρόβλημα με την κλιματική κρίσγη και την επιταχυνόμενη ερημοποίηση

 Μιλώντας στη Θεσσαλία τηλεόραση ο κ. Φαμελλος και στην εκπομπή ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ, ανέφερε πως η κυβέρνηση και η περιφέρεια δεν έχουν προχωρήσει πέρα από το αρδευτικό δίκτυο Ταυρωπού κι αυτό με ΣΔΙΤ κανένα από τα έργα που έρχονται να αναπληρώσουν το υδάτινο έλλειμμα ατων 500 εκατομ. κ.μ. νερού που υπάρχει στη Θεσσαλία, ενώ παρδέχτηκε πως λόγω της επιτάχυνσης της κλιματικής  κρίσης υπάρχουν νεά δεδομένα, όπως για παράδειγμα ότι ο Πηνειός δεν είναι πλέον ποταμός συνεχούς ροής, αφού πλέον κάθε καλοκαίρι στερεύει σε μήκος 40 χιλιομέτρων εντός του Νομού Τρικάλων.

Στο ερώτημα αν δεν προχωρήσει το έργο του Αχελώου τι θα γίνει με τα έργα στη Συκιά και τη σήραγγα της Δρακότρυπας ανέφερε πως πρέπει να εξεταστεί η περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής αλλά και η θωράκισή της από το ενδεχόμενο πλημμυρών, ενώ επανέλαβε πως το υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας πρέπει να προχωρήσει, όπως και τα έργα άντλησοταμίευσης σε φράγματα για να έχει αποθήκες ενέργειας στο μέλλον η χώρα

Τέλος ο κ. Φάμελλος αναρωτήθηκε γιατί η κυβέρνηση συνέδεσε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα σε τέτοιο βαθμό με το εισαγόμενο φυσικό αέριο, από εργοστάσια παραγωγής που ανήκουν σε ιδιωτες και τώρα οι καταναλωτές και ιδιαίτερα οι αγρότες βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξήσεις τεραστιες στους λογαριασμούς στους οποίους  αδυνατούν να ανταπεξέλθουν

Φάμελλος: Καθυστερούν έργα που στοιχίζουν στη Θεσσαλία

Στη συνέντευξη τύπου εξάλλου ο κ. Φάμελλος αφού πρώτα αναφέρθηκε στον τραγικό αριθμό των 91 νεκρών από την πανδημάι σήμερα τόνισε μεταξύ άλλων και τα εξής:

O ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ παρακολουθεί διαχρονικά και όχι ευκαιριακά τη διαχείριση υδατικών πόρων στη Θεσσαλία και αναλαμβάνει πολιτικές πρωτοβουλίες και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση σε αυτή την κατεύθυνση.
Κατά τη διάρκεια του 2021 έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες και στη Βουλή και στη Θεσσαλία για αυτό το θέμα και για αυτό το θέμα έχω επισκεφτεί ξανά φέτος το καλοκαίρι τη Λάρισα.

Μας έκανε εντύπωση η πρόσκληση της Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας για τη διεξαγωγή ημερίδας με τίτλο «Το Υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας», υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Μας προκάλεσε εντύπωση η επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής στιγμής, η δομή του προγράμματος της εκδήλωσης καθώς και οι προσκεκλημένοι ομιλητές σε αυτήν. Προκαλεί ενδιαφέρον και η μονομερής διαμόρφωση του προγράμματος.

Μας κάνει εντύπωση γιατί παρακολουθούμε το θέμα, δουλεύουμε για το κρίσιμο αυτό πρόβλημα, αλλά στην ημερίδα, δεν περιλαμβάνονται τα σημαίνοντα και ουσιαστικά θέματα που αφορούν στη διαχείριση υδάτων στη Θεσσαλία. Γιατί απλά έχουν τελματώσει.

Μιλώντας για το υδατικό πρόβλημα στη Θεσσαλία δεν συζητάμε για κάτι ασαφές, για μια γενική συζήτηση ιδεών. Αλλά για κάτι που είναι απόλυτα προσδιορισμένο, θεσμικά οργανωμένο, με υποχρεώσεις και χρονοδιαγράμματα, για έργα και μελέτες που έχουν απολύτως προσδιοριστεί από το ευρωπαϊκό και ελληνικό θεσμικό πλαίσιο.

Όμως από την αυριανή ημερίδα απουσιάζει
1. το σημείο ωρίμανσης και η επιτάχυνση των περιφερειακών υδατικών έργων καθώς και άλλων, τοπικού χαρακτήρα, που προβλέπονται και απαιτούνται είτε από τη μελέτη ΣΔΛΑΠ του 2014 είτε του 2017. Και
2. απουσιάζει και ο σχεδιασμός που έπρεπε εδώ και ένα χρόνο να αποτελεί βασικό θέμα συζήτησης στη Θεσσαλία, δηλαδή η αναθεώρηση του σχεδιασμού διαχείρισης λεκανών απορροής που πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στις 31.12 2021.

Δεν εντοπίσαμε να παρακολουθείται η πρόοδος και η αξιολόγηση της προόδου των έργων και των παρεμβάσεων (πχ εξοικονόμηση αρδευτικού νερού) τα οποία είναι απαραίτητα στο πλαίσιο των υφιστάμενων ευρωπαϊκών στρατηγικών για την αντιμετώπιση των υδατικών ζητημάτων της Θεσσαλίας.

Θυμίζουμε ότι το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ παρέδωσε ολοκληρωμένο σχεδιασμό για τη Θεσσαλία, σε συμφωνία με το ΣτΕ και τους Ευρωπαϊκούς κανόνες, σε συμφωνία με την περιβαλλοντική νομοθεσία και την επιστήμη, αλλά και με τις απαντήσεις του Ευρ. Δικαστηρίου σε προδικαστικά ερωτήματα που του τέθηκαν από το ΣτΕ για την απόφαση του 2014.

Ο σχεδιασμός αυτός περιλάμβανε την 1η Αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής [2017], το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας [2018] και το Περιφερειακό Χωροταξικό Σχέδιο [2018] και ανατεθειμένη μελέτη για την Προσαρμογή στην Κλιματική Κρίση από την Περιφέρεια με βάση το σχετικό νόμο του 2016. Παρέδωσε δηλαδή τα εργαλεία που προσφέρουν διέξοδο πραγματικής ανάπτυξης και βιωσιμότητας στη Θεσσαλία, που όμως καθυστερούν πάρα πολύ στην εφαρμογή τους.

Δύο είναι τα βασικά προβλήματα :
i. Πρόοδος των έργων. Τα έργα τα οποία είχαν σχεδιασθεί και εγκριθεί με το Αναθεωρημένο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του 2017, προχωρούν με μεγάλες αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Μερικά από αυτά, κρίσιμης σημασίας- δεν έχουν ξεκινήσει καν.
ii. 2η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60, στο τέλος του 2021 πρέπει να ολοκληρωθεί η 2η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ. Η καθυστέρηση που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια, στο πρώτο σχέδιαο(2014 αντί για 2009), και στην πρώτη αναθεώρηση που έπρεπε να ολοκληρώνεται όταν η πρώτη μελέτη είχε μόλις κυρωθεί, στοίχησε πολύ στη χώρα μας.

Θυμίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν έγινε κυβέρνηση, παρέλαβε αιρεσιμότητα ύψους 2,5 δις ευρώ για την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έργα ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης. Δεν ήταν δυνατή η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση κανενός έργου εάν δεν ολοκληρωνόταν η 1η Αναθεώρηση, όμως με την κύρωση του 2017 το εμπόδιο αυτό άρθηκε. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έλυσε αυτή τη καθυστέρηση. Σήμερα, η νέα μεγάλη καθυστέρηση της 2ης Αναθεώρησης μας δημιουργεί σοβαρότατη εντύπωση και ανησυχία. Δείχνει πολύ μεγάλη αδράνεια εκ μέρους του ΥΠΕΝ.

Βάσει χρονοδιαγράμματος που είχε δημοσιεύσει το Υπουργείο το 2019, το ΥΠΕΝ θα έπρεπε να είχε ήδη αναθέσει τις μελέτες για τα ΣΔΛΑΠ που θα εκπονήσει το ίδιο. Βάσει χρονοδιαγράμματος θα έπρεπε να έχει ήδη έρθει στη Θεσσαλία να παρουσιάσει το νέο Σχέδιο και να ξεκινήσει τη διαβούλευση.

Από τις σχετικές διοικητικές πράξεις που αναρτώνται όμως, προκύπτει ότι η προκήρυξη του Διαγωνισμού για την ανάδειξη του μελετητή, έγινε μόλις πριν λίγους μήνες, δηλ. τον Απρίλιο 2021 (αρ. πρωτ. ΥΠΕΝ/ΔΣΔΥΥ/35245/205/13-04-2021, ΑΔΑΜ: 21PROC008456812). Τα ΣΔΛΑΠ ακόμα και σήμερα δεν έχουν συμβασιοποιηθεί, απ’ ό,τι γνωρίζουμε.

Στην καλύτερη περίπτωση, και αν υποθέσουμε ότι οι μελέτες ξεκινούν τον Ιανουάριο του 2022, διαβούλευση για το Προσχέδιο Διαχείρισης για τη 2η Αναθεώρηση θα γίνει σε 12 μήνες από σήμερα. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι στην καλύτερη των περιπτώσεων, στο τέλος του 2023 θα μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο ΣΔΛΑΠ, με καθυστέρηση 2 ετών.

Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα, όσον αφορά στα στρατηγικά εργαλεία που η Πολιτεία και η κυβέρνηση της ΝΔ δεν προσφέρει στη Θεσσαλία. Εργαλεία που δεν προσφέρει διότι είναι προφανές ότι δεν θα προλάβει. Και αυτό είναι προφανές ότι αποτελεί μια τεράστια διάψευση από όποια σκοπιά και αν το διαβάσει κανείς. Αυτό έπρεπε να παρουσιαστεί αύριο στην ημερίδα, για να μην πω και ένα χρόνο νωρίτερα. Και προφανώς με εισήγηση από μελετητική ομάδα, θεσμική. Και όχι ακόμα μία γενική συζήτηση.

Πολύ φοβάμαι λοιπόν ότι η αυριανή ημερίδα θα είναι ακόμα μια χαμένη ευκαιρία για τη Θεσσαλία. Όταν έχουν περάσει δύο χρόνια χωρίς να ανατεθεί η μελέτη, και όπως θα δείτε, όταν καθυστερούν όλα τα σημαντικά έργα που παραδώσαμε ως κυβέρνηση για τη Θεσσαλία, δεν φτάνει να εκφράσουμε μόνο ανησυχία αλλά και να καταγγείλουμε και την αδράνεια και την προσπάθεια αποπροσανατολισμού. Δεν έχει ανάγκη η Θεσσαλία μία ακόμα φιέστα με μονομερή λίστα προσκεκλημένων.

Όμως, πέρα από την νέα αναθεώρηση, υπάρχει, όπως ανέφερα και το ζήτημα των ίδιων των έργων της Θεσσαλίας, έργων που περιλαμβάνονται στην 1η Αναθεώρηση που ισχύει και σήμερα. Από την πλευρά μας, με σκοπό να αναδείξουμε τις αναίτιες καθυστερήσεις και να πιέσουμε τους αρμόδιους Υπουργούς Αγρ. Ανάπτυξης, Μεταφορών και Υποδομών και Περιβάλλοντος, προς την επιτάχυνση των απαιτούμενων ενεργειών εκ μέρους τους, καταθέσαμε την υπ’ αριθμ. 7880/08-07-2021 Ερώτηση στη Βουλή με θέμα «Ποια η πρόοδος των υδατικών έργων στη Θεσσαλία», ζητήσαμε ενημέρωση και απολογισμό ενεργειών τους για συγκεκριμένα δρομολογημένα έργα.

Και τέθηκε και το ερώτημα εάν σκοπεύουν να επαναφέρουν το σενάριο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο μετά τις δύο Αποφάσεις του ΣτΕ (Ολομέλεια 2014 και Πέμπτο Τμήμα,2020). Μας δόθηκαν ορισμένες απαντήσεις από τα ΥΠΑΑΤ και ΥΠΟΜΕ στις 30/07 και στις 02/08, αλλά το κυρίως αρμόδιο ΥΠΕΝ με τη Γενική Γραμματεία Περιβάλλοντος που οφείλει να παρακολουθεί την εφαρμογή των ΣΔΛΑΠ της χώρας δεν είχε δώσει καμία απάντηση. Επειδή το θέμα ήταν κρίσιμο και χρειαζόμασταν και την απάντηση του ΥΠΕΝ, η Ερώτηση κατατέθηκε ως Επίκαιρη και έγινε συζήτηση στη Βουλή στις 27/09 .

Εμείς, έχουμε προσπαθήσει-στο μέτρο των δυνατοτήτων που έχει η αντιπολίτευση- να δημιουργήσουμε έναν επίκαιρο κατάλογο έργων που δείχνει τον βαθμό ωριμότητας και τα μέτρα και τις ενέργειες που έλαβαν χώρα για κάθε έργο. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι αργούμε πάρα πολύ.

Επιπλέον έχουν γίνει ελάχιστα για τη μείωση της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, τα περισσότερα από τα έργα αργήσανε περισσότερο από δύο χρόνια μέχρι να ξεκινήσει η ωρίμανση τους. Και έχετε εσείς τη δυνατότητα να βρείτε και να κατανείμετε τις ευθύνες.

Πάντως δεν μπορεί να είναι υπεύθυνη η αντιπολίτευση. Υπάρχουν υπεύθυνοι και φαίνεται στην σχετική αλληλογραφία που σας καταθέτουμε. Και μάλιστα εμείς ήρθαμε εδώ τον Ιούνιο και σας ενημερώσαμε αναλυτικά και για το ΣτΕ και για τη Μεσοχώρα και για τα έργα της 1ης αναθεώρησης.

Ένα βέβαια καινούριο στοιχείο που έχει προκύψει είναι ότι σε αρκετά έργα θα προχωρήσουν με ΣΔΙΤ. Δηλ. σκοπεύουν να προχωρήσουν με ιδιωτικοποίηση και της άρδευσης.

Όλα αυτά τα οποία διαπιστώνουμε - δηλ η μεγάλη καθυστέρηση στην υποχρέωση εκπόνησης του νέου Σχεδιασμού αλλά και η μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση των προβλεπόμενων δρομολογημένων έργων, στην ωρίμανση νέων αλλά και σε παρεμβάσεις για μείωση της αρδευτικής κατανάλωσης-μας δημιουργούν πολύ μεγάλη ανησυχία.

Θα έπρεπε σε αυτή τη φάση να προσδιοριστούν και έργα ήπιας παρέμβασης. Εκτός από τα πρόσθετα φράγματα που είχαν ήδη προσδιοριστεί στην Τρίτη Δέσμη του ΣΔΛΑΠ (τα φράγματα φράγμα Πύλης, Φράγμα Παλιοδερλί, Χαμηλό Φράγμα Μουζακίου, Φράγμα Καλούδα, Φράγμα Νεοχωρίτη, Ταμιευτήρες Καλού Νερού και Αγ. Αντωνίου, Ταμιευτήρας Κερασούλας Τρικάλων, Ρουφράκτης Τιτάνου). Συγκεκριμένα υπήρχε πρόβλεψη για έργα τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδάτων και λιμνοδεξαμενών σε πεδινές και λοφώδεις περιοχές. Ήδη στο ΥΠΕΝ το 2019 είχαμε προβλέψει αρχικά για έργα σε αυτή την κατηγορία.

Είχε υπογραφεί, με χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων προγραμματική σύμβαση μεταξύ του ΥΠΕΝ, της Εγνατία Οδός ΑΕ, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του Δήμου Κιλελέρ και του Δήμου Λάρισας. Αφορούσε μελέτες για έργα τεχνητού εμπλουτισμού στην περιοχή Κιλελέρ, και για αρδευτικά έργα με άντληση νερού από τον ποταμό Πηνειό. Δύο χρόνια μετά και με αφορμή την ερώτηση που σας ανέφερα, το ΥΠΕΝ μας δήλωσε ότι η Εγνατία Οδός αποσύρθηκε τον Ιούνιο του 2020, και μόλις το Σεπτέμβριο του 2021 (δηλαδή 1 χρόνο μετά) το ΥΠΕΝ κατάφερε να υπογράψει νέες προγραμματικές συμβάσεις με τη ΔΕΠΑΝ, την Περιφέρεια και τους Δήμους με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ του Υπουργείου Ανάπτυξης αυτή τη φορά.