Τρόφιμα: Ακριβότερα και λιγότερα λόγω κλιματικής κρίσης

Ότι κάποια τρόφιμα γίνονται ακριβότερα, εξαιτίας και της κλιματικής αλλαγής, είναι κάτι που όσο και αν δεν μας αρέσει, αναγκαζόμαστε να το χωνέψουμε. Το βιώνουμε εδώ και ένα χρόνο, με τις τιμές του ελαιόλαδου, που αυξήθηκαν ως και πάνω από 67% στο 12μηνο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Γιατί σύμφωνα με την τσέπη μας, πολλοί είδαμε αυξήσεις ως και 100% σε ορισμένες περιπτώσεις.

Το είδαμε στις διεθνείς αγορές, με τα futures – τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης των κόκκων κακάο, που αυξήθηκαν πάνω από 200% την άνοιξη, καταγράφοντας τις υψηλότερες τιμές από τη δεκαετία του ’70. Το φοβόμαστε για τον καφέ, με τους διεθνείς οργανισμούς να καταγράφουν τις υψηλότερες τιμές εδώ και 13 χρόνια.

Ήδη περιοχές του πλανήτη που δοκιμάζονται σκληρά από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και την ακραία φτώχεια και την γεωπολιτική αστάθεια, η κλιματική αλλαγή δεν σημαίνει μόνο ακριβότερα τρόφιμα, αλλά σχεδόν καθόλου τρόφιμα. Ήδη ο ΟΗΕ προειδοποιεί για μία νέα ανθρωπιστική κρίση στην Νότια Αφρική, εξαιτίας της πρωτοφανούς ξηρασίας που έφερε το El Nino, και απειλεί εκατομμύρια ανθρώπους με λιμό.

Τι συμβαίνει όμως στην ανεπτυγμένη Ευρώπη, που θεωρητικά τα θέματα της πείνας τα έχουμε λυμένα, και έχουμε τα ακριβώς αντίθετα προβλήματα, της παχυσαρκίας λόγω κακής διατροφής;  Οι ανησυχίες ότι η κλιματική αλλαγή θα οδηγήσει όχι μόνο σε ακριβότερα αλλά και σε λιγότερα τρόφιμα, ολοένα εντείνονται

Ευρώπη: Ο καύσωνας απειλεί την αλυσίδα εφοδιασμού στα τρόφιμα

Πρόσφατο άρθρο της  Deutsche Welle, χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου. Το κύμα καύσωνα που έπληξε αρχικά τη Νότια Ευρώπη, μεταφέρθηκε στην Ανατολική Ευρώπη,  πυροδοτώντας φόβους για σοβαρές αναταράξεις στην αγορά τροφίμων.

Μήπως επίκειται άλλη μια επισιτιστική κρίση;», αναρωτιέται το γερμανικό Μέσο. Ήδη στην Ανατολική Ευρώπη, η ζέστη και η λειψυδρία πλήττουν σφοδρά τις καλλιέργειες και διαταράσσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων, τονίζει.

Οι ανησυχίες των Γερμανών επικεντρώνονται στην Ουκρανία, έναν από τους μεγαλύτερους  παραγωγούς καλαμποκιού παγκοσμίως. . Οι θερμοκρασίες τον Ιούλιο έφτασαν τους 38 βαθμούς Κελσίου, ζέστη ρεκόρ για το κλίμα της περιοχής.

Όπως είχε δηλώσει στο Βloomberg εκπρόσωπος του τμήματος Γεωργίας του Υδρομετεωρολογικού Κέντρου της Oυκρανίας,  για τουλάχιστον 10 συνεχείς ημέρες οι θερμοκρασίες ήταν σταθερά πάνω από τους 35 βαθμούς. «Καμία μέλισσα δεν επικονιάζει σε αυτές τις θερμοκρασίες», εξήγησε, προσθέτοντας ότι η συγκομιδή καλαμποκιού θα είναι από 20% ως 30% χαμηλότερη από την αναμενόμενη.

Το ίδιο συμβαίνει στη γειτονική Ρουμανία, με τον υπουργό Γεωργίας της χώρας να ζητάει από την ΕΕ οικονομική στήριξη πάνω από 500 εκ. ευρώ για τη στήριξη των αγροτών, καθώς έχουν καταστραφεί πάνω από 4,9 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργειών καλαμποκιού και ηλίανθου.

Αν χώρες όπως η Γερμανία είναι θωρακισμένες ως ένα βαθμό από τις  ελλείψεις στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς έχουν προμηθευτές από τις γειτονικές τους χώρες , δεν συμβαίνει το ίδιο για χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.

Θα εισάγουμε καλαμπόκι από τις ΗΠΑ

O Στέφεν Μπαχ, αναλυτής αγοράς στην Kaack Terminhandel, γερμανικό ίδρυμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στο, προειδοποιεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα χρειαστεί στο σύνολό της να εισάγει καλαμπόκι και σιτηρά από άλλες περιοχές.

Αναμένονται μεγάλες αυξήσεις στο  κόστος των ζωοτροφών, που θα συμπαρασύρουν με τη σειρά τους τις τιμές των κτηνοτροφικών προϊόντων.

Πιστεύει όμως ότι δεν θα υπάρξουν άμεσα προβλήματα εφοδιασμού, καθώς η παγκόσμια προσφορά είναι μεγάλη, και οι τιμές στα διεθνή χρηματιστήρια για το καλαμπόκι είναι ακόμα χαμηλές.

Βασικός παράγοντας αβεβαιότητας για τις αγορές, παραδέχεται ο ίδιος, είναι οι αναταράξεις στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές. Ενώ η χαμηλή στάθμη του νερού  στη διώρυγα του Παναμά εμποδίζει τη διέλευση μεγαλύτερων πλοίων εδώ και αρκετό καιρό, η διώρυγα του Σουέζ εξακολουθεί να είναι στόχος επιθέσεων από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, μετά τον πόλεμο στη Γάζα.

Ο αναλυτής  διακρίνει ήδη μια βασική αλλαγή στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Για παράδειγμα η ΕΕ μετατοπίζεται στις αγορές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, εισάγοντας σε ενάμιση μήνα, υπερδιπλάσιες ποσότητες καλαμποκιού από ό,τι είχε αγοράσει όλη την προηγούμενη σεζόν.

Αυτό με τη σειρά του, θα σημαίνει όχι μόνο αυξήσεις τιμών για όσους παράγουν καλαμπόκι στην Ευρώπη, αλλά μεγάλες αυξήσεις στο  κόστος των ζωοτροφών, που θα συμπαρασύρουν με τη σειρά τους τις τιμές των κτηνοτροφικών προϊόντων.

Θα έχουμε ελλείψεις τροφίμων στην Ελλάδα;

Πρόωρα σημάδια συναγερμού έχουν ήδη χτυπήσει στην κεντρική λαχαναγορά του Ρέντη. Με βάση τα εβδομαδιαία στοιχεία που εκδίδει ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών Αθήνας, τον Αύγουστο καταγράφηκαν αυξήσεις στις τιμές χονδρικής ως και 40% σε ορισμένα ευπαθή λαχανικά που επηρεάζονται άμεσα από τον καύσωνα (αγγούρια, μαρούλια, μυρωδικά κλπ).

Όμως πολύ πιο δυσοίωνη είναι η εικόνα που περιγράφουν οι καλλιεργητές της Δυτικής Ελλάδας.

Οι δηλώσεις του Αλέκου Θανόπουλου, προέδρου των παραγωγών Λαϊκών Αγορών της Πάτρας, στο τοπικό Μέσο dete.gr, είναι ανησυχητικές.

Υπάρχουν πάντα οι καλοθελητές, που θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν την διαφαινόμενη κρίση σε κέρδη για τις επιχειρήσεις τους

Όπως λέει, οι παρατεταμένοι καύσωνες των 40 βαθμών έχουν προκαλέσει ήδη μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της παραγωγής, ιδίως στα φρούτα και τα λαχανικά.

Σύμφωνα με τον ίδιο η μείωση της παραγωγής, όπως και η μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων θα επηρεάσει το 80% των αγροτικών ειδών. «Ποιος θα συνεχίσει να καλλιεργεί είδη που έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στον καύσωνα, ξοδεύοντας χρήματα αφού το κόστος καλλιέργειας έχει αυξηθεί σημαντικά; Ιδίως όταν γνωρίζει ότι θα έχει ζημιά και ότι οι πιθανότητες να προχωρήσει στην συγκομιδή των προϊόντων του με τέτοιες ζέστες θα είναι απειροελάχιστες;», αναρωτιέται.

Ξεράθηκαν οι καρποί στα δέντρα

Όπως δηλώνει, υπάρχουν καλλιέργειες όπως τα φασολάκια, που έχουν ήδη καταστραφεί και θα υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις το χειμώνα. Ο πρόεδρος των παραγωγών Λαϊκών Αγορών εκτιμά ότι θα υπάρχουν ελλείψεις ακόμα και στις πατάτες, αφού λόγω καύσωνα όσο και να την ποτίσει ο παραγωγός δύσκολα θα καταφέρει να τη «σώσει».

Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι ελλείψεις στα φρούτα. Ήδη τα δύο κλασσικά φρούτα του ελληνικού καλοκαιριού, τα καρπούζια και τα πεπόνια έχουν μειωμένη παραγωγή, λόγω της ζέστης και άλλων παραγόντων.

Οι παραγωγοί καλλιεργητές ροδιών υπέστησαν σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή λόγω υψηλών θερμοκρασιών. Άσχημα είναι τα νέα και για τους ροδακινοπαραγωγούς της περιοχής, αφού όταν ήταν να αρχίσει η συγκομιδή ξεκίνησαν και τα πρώτα πρώιμα κύματα καύσωνα.

Τα δαμάσκηνα και τα σύκα, σύμφωνα πάντα με τον κ. Θανόπουλο «ξεράθηκαν στα δέντρα εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών», ενώ ακόμα και το σταφύλι (κυρίως το οινοποιητικό που καλλιεργείται στην Αχαϊα) έχει σχεδόν καταστραφεί με τους παραγωγούς να είναι σε απόγνωση.

Ο εκπρόσωπος των λαϊκών αγορών προειδοποιεί ότι αν τα παρατεταμένα κύματα ακραίας ζέστης συνεχιστούν και τον Αύγουστο η κατάσταση θα επιδεινωθεί, και φοβάται μεγαλύτερες και σε περισσότερα είδη.

Κυρίως όμως φοβάται, ότι ελλείψεις θα φέρουν αυξήσεις τιμών, ως και άνω του 30%-40%. «Εκτός της δύσκολης κατάστασης υπάρχουν πάντα οι καλοθελητές, είτε αυτοί λέγονται μεταποιητές είτε χονδρέμποροι που θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν την διαφαινόμενη αυτή κρίση σε κέρδη για τις επιχειρήσεις τους», προειδοποιεί.