Πανώλη αιγοπροβάτων: «Επιτακτική η οικονομική βοήθεια από την Ευρώπη», ξεκαθαρίζει ο Κ. Τσιάρας

Συνεχίζονται οι έλεγχοι για την αντιμετώπιση της νόσου της πανώλης από τα κτηνιατρικά κλιμάκια του ΥΠΑΑΤ και των περιφερειών, με το βάρος της επιχείρησης να έχει ριχτεί τις τελευταίες μέρες στη Δυτική Ελλάδα, όπου πρόσφατα επιβεβαιώθηκαν κρούσματα της ζωονόσου στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας, της Αχαΐας και της Ηλείας. Σημειώνεται ότι μέχρι τις 19 Αυγούστου παρατάθηκαν τα περιοριστικά μέτρα στις ζώνες απαγόρευσης.

Όπως ανέφερε στην «ΥΧ» ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Γιώργος Στρατάκος, που έχει αναλάβει εδώ και πάνω από έναν μήνα τον συντονισμό των κτηνιατρικών επιχειρήσεων ύστερα από εντολή του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, «τα κρούσματα που επιβεβαιώνονται τις τελευταίες ημέρες είναι αποτέλεσμα της συντονισμένης και στοχευμένης ιχνηλάτησης που πραγματοποιήσαμε συνολικά σε 76 εκτροφές, σε 11 περιφέρειες της χώρας. Τα κρούσματα της ζωονόσου ανέρχονται σε 48 και προς θανάτωση έχουν οδηγηθεί 20.300 ζώα». Όπως γνωστοποίησε ο κ. Τσιάρας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε τηλεφωνική επικοινωνία που δέχτηκε πρόσφατα από την επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, την ενημέρωσε διεξοδικά για την εξέλιξη της πανώλης στη χώρα μας και για τις πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει οι κτηνιατρικές υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ και των περιφερειών.

«Επανέλαβα στην Επίτροπο ότι είναι επιτακτική η παροχή οικονομικής βοήθειας από την Ευρώπη, με την κα Κυριακίδου να επισημαίνει ότι η ΕΕ θα σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας, εξετάζοντας όλες τις δυνατότητες για εξεύρεση πόρων», επεσήμανε ο υπουργός, ο οποίος υπενθυμίζεται ότι στις 7 Αυγούστου απέστειλε επιστολή προς τους επιτρόπους Γεωργίας και Υγείας της ΕΕ, ζητώντας πρόσθετη οικονομική στήριξη και αποζημιώσεις για την πανώλη στους πληγέντες κτηνοτρόφους. Στο μεταξύ, στις αρχές της εβδομάδας (Δευτέρα 12 Αυγούστου), το ΥΠΑΑΤ γνωστοποίησε τα μέτρα βιοασφάλειας που αφορούν τους μεταποιητές, σχετικά με τη διαχείριση του γάλακτος στις απαγορευμένες ζώνες, αλλά και τα μέτρα διαχείρισης του γάλακτος που ισχύουν στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης.

Διευκρινίσεις για τις μετακινήσεις νωπού γάλακτος

Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνεται από το ΥΠΑΑΤ, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό 2020/687 της Επιτροπής, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, απαγορεύονται οι μετακινήσεις νωπού γάλακτος και πρωτογάλακτος που προέρχονται από ζώα από εκτροφές που βρίσκονται στην απαγορευμένη ζώνη.

Η μετακίνηση νωπού γάλακτος από την εκτροφή προέλευσης προς την εγκατάσταση μεταποίησης πρέπει να πραγματοποιείται μέσα σε κλειστούς περιέκτες και η εγκατάσταση μεταποίησης πρέπει να βρίσκεται στην ίδια απαγορευμένη ζώνη ή όσο το δυνατόν πλησιέστερα σε αυτήν και να λειτουργεί υπό την επιτήρηση επίσημων κτηνιάτρων

Ωστόσο, στα άρθρα 33 και 49 του εν λόγω Κανονισμού αναφέρονται οι ειδικοί όροι για την έγκριση μετακινήσεων νωπού γάλακτος που προέρχεται από εκτροφές που βρίσκονται στη ζώνη προστασίας και τη ζώνη επιτήρησης, αντίστοιχα. Το νωπό γάλα μπορεί να μετακινηθεί σε εγκατάσταση μεταποίησης γάλακτος για να υποβληθεί σε μία από τις σχετικές επεξεργασίες μετριασμού του κινδύνου, που καθορίζονται στο παράρτημα VII του Εκτελεστικού Κανονισμού 2020/687. Η μετακίνηση νωπού γάλακτος από την εκτροφή προέλευσης στην εγκατάσταση μεταποίησης πρέπει να πραγματοποιείται μέσα σε κλειστούς περιέκτες και η εγκατάσταση μεταποίησης πρέπει να βρίσκεται στην ίδια απαγορευμένη ζώνη ή όσο το δυνατόν πλησιέστερα στην απαγορευμένη ζώνη και πρέπει να λειτουργεί υπό την επιτήρηση επίσημων κτηνιάτρων.

Νωπό γάλα αιγοπροβάτων

Σε συνέχεια των αναφερόμενων στην προηγούμενη ενότητα, ορίζονται τα παρακάτω μέτρα για την αποτροπή μετάδοσης και εξάπλωσης της νόσου:

1. Τα οχήματα που παραλαμβάνουν γάλα από εκμεταλλεύσεις της απαγορευμένης ζώνης δεν πρέπει να παραλαμβάνουν γάλα από ελεύθερες περιοχές.

2. Ειδικότερα, ισχύουν τα παρακάτω:

2.1. Θα πρέπει να υπάρχουν οχήματα αποκλειστικής χρήσης στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης, τα οποία κινούνται αποκλειστικά σε αυτές τις ζώνες και δεν παραλαμβάνουν γάλα από την περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη και από ελεύθερες περιοχές. Τα εν λόγω οχήματα πρέπει να παραλαμβάνουν πρώτα από τη ζώνη επιτήρησης και μετά από τη ζώνη προστασίας

2.2. Θα πρέπει να υπάρχουν οχήματα αποκλειστικής χρήσης στην περαιτέρω απαγορευμένη ζώνη τα οποία δεν παραλαμβάνουν γάλα από ελεύθερες περιοχές.

2.3. Πριν από κάθε είσοδο και έξοδο από εκμεταλλεύσεις πρέπει να γίνεται καθαρισμός και απολύμανση του οχήματος.

2.4. Πρέπει να καταγράφεται η ώρα παραλαβής γάλακτος από κάθε εκτροφή.

2.5. Ο οδηγός του μέσου παραλαβής και μεταφοράς του γάλακτος απαγορεύεται να μετακινείται άσκοπα εντός της εκτροφής και να έρχεται σε άμεση επαφή με ζώα ή ζωοτροφές, αλλά θα πρέπει να παραμένει αυστηρά στο διακριτό χώρο της παράδοσης του γάλακτος.

2.6. Μετά την τελευταία παραλαβή διενεργείται προσεκτικός καθαρισμός και απολύμανση του οχήματος από τον οδηγό και στη συνέχεια, το όχημα δεν κάνει καμία ενδιάμεση στάση για παραλαβή σε άλλη αιγοπροβατοτροφική εκμετάλλευση παρά κατευθύνεται προς την εγκατάσταση μεταποίησης γάλακτος, στην οποία διενεργείται εκ νέου καθαρισμός και απολύμανση (εσωτερικός CIP και εξωτερικός).

2.7. Στα οχήματα πρέπει να υπάρχει επαρκής ποσότητα γαντιών μιας χρήσης, ποδοναριών και φόρμες μιας χρήσης, για άμεση χρήση από τον οδηγό.

2.8. Όταν ο οδηγός φτάνει σε μια εκμετάλλευση πρέπει να φορέσει τη φόρμα, τα ποδονάρια και τα γάντια και κατά την αποχώρηση να τα ψεκάσει με απολυμαντικό, να τα βγάλει και να τα αφήσει στην εκτροφή για καταστροφή.

3. Όλα τα οχήματα που παραλαμβάνουν νωπό γάλα πρέπει να φέρουν κινητό εξοπλισμό ικανού μεγέθους (τουλάχιστον 15 λίτρων) για να απολυμανθεί επαρκώς το όχημα πριν από την είσοδο και μετά την έξοδο από τις εκμεταλλεύσεις. Στα οχήματα πρέπει να υπάρχει αρκετή ποσότητα κατάλληλου απολυμαντικού.

4. Τα οχήματα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται επιμελώς, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, πριν πραγματοποιήσουν το επόμενο δρομολόγιο.

5. Η εγκατάσταση μεταποίησης γάλακτος τηρεί αρχείο με τα οχήματα που κινούνται σε κάθε ζώνη και την ιχνηλασιμότητα του γάλακτος που παραλαμβάνει.

Νωπό αγελαδινό γάλα

Τα οχήματα που παραλαμβάνουν αγελαδινό γάλα από εκτροφές που βρίσκονται στην απαγορευμένη ζώνη πρέπει να είναι αποκλειστικής χρήσης της ζώνης και να κινούνται από τη ζώνη με τη χαμηλότερη επικινδυνότητα προς εκείνη με την υψηλότερη, τηρώντας τα μέτρα βιοασφάλειας. Τα οχήματα πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται επιμελώς, τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, πριν πραγματοποιήσουν το επόμενο δρομολόγιο.

Μέθοδοι μετριασμού του κινδύνου από το νωπό γάλα αιγοπροβάτων

Σύμφωνα με τον Κανονισμό 2020/687 Παράρτημα VII, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ο μετριασμός του κινδύνου από το νωπό γάλα αιγοπροβάτων από την απαγορευμένη ζώνη για την πανώλη των μικρών μηρυκαστικών μπορεί να γίνει με τις παρακάτω μεθόδους επεξεργασίας:

1. Θερμική επεξεργασία UHT (υπερυψηλή θερμοκρασία): Τουλάχιστον 132 βαθμοί Κελσίου για τουλάχιστον 1 δευτερόλεπτο.

2. Θερμική επεξεργασία παστερίωσης HTST (σύντομης διάρκειας παστερίωση σε υψηλή θερμοκρασία), εάν το pH του γάλακτος είναι:

α) Χαμηλότερο του 7: Τουλάχιστον 72 βαθμοί Κελσίου για ελάχιστη περίοδο 15 δευτερολέπτων.

β) 7 ή υψηλότερο του 7: Τουλάχιστον 72 βαθμοί Κελσίου για ελάχιστη περίοδο 15 δευτερολέπτων, δύο φορές.

Οι εγκαταστάσεις μεταποίησης γάλακτος που δεν μπορούν να εφαρμόσουν σύστημα παστερίωσης όπως περιγράφεται ανωτέρω, μεταφέρουν το γάλα που παραλαμβάνουν από τις εκτροφές που βρίσκονται στις απαγορευμένες ζώνες, σε εγκαταστάσεις μεταποίησης γάλακτος που εφαρμόζουν το προαναφερθέν σύστημα παστερίωσης.

Επισημαίνεται ότι το γάλα που έχει παστεριωθεί με βάση την προαναφερθείσα μέθοδο παστερίωσης θεωρείται ασφαλές προϊόν και μπορεί να επιστρέψει στην αρχική εγκατάσταση μεταποίησης για τυροκόμηση. H εγκατάσταση μεταποίησης γάλακτος πρέπει να βρίσκεται στην απαγορευμένη ζώνη ή όσο το δυνατόν πλησιέστερα σε αυτή και πρέπει να λειτουργεί υπό την επιτήρηση επίσημων κτηνιάτρων.

Σενάρια μετακίνησης του νωπού γάλακτος αιγοπροβάτων

Παρακάτω, αναφέρονται πιθανά σενάρια μετακίνησης του νωπού γάλακτος αιγοπροβάτων ανάλογα με τη ζώνη στην οποία βρίσκεται η εκτροφή προέλευσης και η εγκατάσταση μεταποίησης αυτού. Πιο συγκεκριμένα, ο Πίνακας 1 αναφέρει τις μετακινήσεις του νωπού γάλακτος ανάλογα με την τοποθεσία της εκτροφής προέλευσης και ο Πίνακας 2 αναφέρει τις μετακινήσεις του νωπού γάλακτος ανάλογα με την τοποθεσία στην οποία βρίσκεται η εγκατάσταση μεταποίησης αυτού.

Επίσης, και στους δύο πίνακες αναφέρεται το είδος θερμικής επεξεργασίας στην οποία πρέπει να υποβληθεί το νωπό γάλα, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται η εκτροφή προέλευσης. Τέλος, ακολουθεί σχηματική απεικόνιση (Σχήμα 1) των σεναρίων κίνησης των οχημάτων παραλαβής νωπού γάλακτος προς την εγκατάσταση μεταποίησης γάλακτος.