COP29: Ένα τρισ. δολάρια το χρόνο, το κόστος της κλιματικής κρίσης για τους φτωχούς του κόσμου

Είτε θα πληρώστε τώρα για να βοηθήσετε τις φτωχότερες χώρες να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή είτε θα πληρώστε περισσότερα στο μέλλον: είναι η προειδοποίηση που έλαβαν την Πέμπτη οι διαπραγματευτικές ομάδες στην COP29, τη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα που πραγματοποιείται στο Αζερμπαϊτζάν

Ειδικοί εκτιμούν πως οι φτωχές χώρες θα χρειαστούν βοήθεια τουλάχιστον 1 τρισ. δολαρίων τον χρόνο προκειμένου να υιοθετήσουν λύσεις πράσινης ενέργειας και να χτίσουν άμυνες απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα.

Το κρίσιμο ζήτημα της χρηματοδότηης βρίσκεται το επίκεντρο των συνομιλιών και η επιτυχία της συνόδου μπορεί να κριθεί από το αν οι χώρες μπορούν να συμφωνήσουν σε έναν νέο χρηματοδοτικό στόχο,  για τον οποίο θα συγκεντρώνονται κονδύλια από κρατικά ταμεία, αναπτυξιακές τράπεζες τον ιδιωτικό τομέα.

Ένας προηγούμενος στόχος για 100 δισ. δολάρια τον χρόνο, που εκπνέει το 2025, ικανοποιήθηκε με καθυστέρηση δύο ετών το 2022, όπως ανέφερε ο ΟΟΣΑ νωρίτερα φέτος, αν και μεγάλο μέρος αυτής της χρηματοδότησης ήταν με τη μορφή δανείων παρά επιχορηγήσεων, κάτι που λήπτριες χώρες λένε πως πρέπει να αλλάξει.

Η πιθανή αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών ρίχνει βαριά σκιά στις συνομιλίες

Δίνοντας τον τόνο κατά την έναρξη της σημερινής ημέρας της συνόδου, έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής Ειδικών Υψηλού Επιπέδου για τη Χρηματοδότηση του Κλίματος (Independent High-Level Expert Group on Climate Finance) ανέφερε πως ο ετήσιος στόχος θα πρέπει να αυξηθεί στο 1,3 τρισ. δολάρια τον χρόνο μέχρι το 2035 ή ενδεχομένως περισσότερο αν οι χώρες κωλυσιεργήσουν τώρα.

«Οποιοδήποτε έλλειμμα στις επενδύσεις πριν από το 2030 θα ασκήσει επιπρόσθετη πίεση στα χρόνια που έρχονται, δημιουργώντας ένα πιο απότομο και ενδεχομένως πιο δαπανηρό μονοπάτι προς την κλιματική σταθερότητα» προειδοποιεί η έκθεση.

«Όσα λιγότερα πετύχει ο κόσμος τώρα, τόσο περισσότερα θα χρειαστεί να επενδύσουμε αργότερα».

H COP29 πραγματοποιείται στο Ολυμπιακό Στάδιο του Μπακού το διάστημα 11-22 Νοεμβρίου (Reuters)

Στα παρασκήνια, οι διαπραγματευτικές ομάδες εργάζονται πάνω σε προσχέδια κειμένων μιας συμφωνίας, όμως μέχρι τώρα έγγραφα σε αρχικό στάδιο που δημοσιοποιήθηκαν από την υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα δείχνουν μόνο το τεράστιο εύρος των διαφορετικών απόψεων γύρω από το τραπέζι, χωρίς να υπάρχουν πολλές ενδείξεις σχετικά με το πού θα καταλήξουν οι συνομιλίες.

Ορισμένοι διαπραγματευτές δήλωσαν πως το πιο πρόσφατο κείμενο για τη χρηματοδότηση είναι πολύ μεγάλο για να γίνει δουλευτεί, και περιμένουν για μια πιο συντομευμένη εκδοχή προτού μπορέσουν να ξεκινήσουν οι συνομιλίες για την κατάληξη σε μια συμφωνία.

Οποιαδήποτε συμφωνία θα είναι αποτέλεσμα σκληρής μάχης δεδομένης της απροθυμίας πολλών δυτικών κυβερνήσεων –ήδη από τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015– να δώσουν περισσότερα εκτός εάν χώρες όπως η Κίνα συμφωνήσουν να κάνουν το ίδιο.

Η πιθανή αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία χρηματοδότησης υπό τον επερχόμενο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ ρίχνει επίσης βαριά σκιά στις συνομιλίες, αυξάνοντας την πίεση στους αντιπροσώπους να βρουν άλλους τρόπους προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια.

Ανάμεσά τους, οι πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες, όπως η Παγκόσμιο Τράπεζα, που χρηματοδοτούνται από τις πλουσιότερες χώρες και είναι υπό μεταρρύθμιση προκειμένου να μπορούν να δανείζουν περισσότερο.

Μια ομάδα δέκα από τις μεγαλύτερες έχουν ήδη καταρτίσει ένα σχέδιο για αύξηση της χρηματοδότησής τους για το κλίμα περίπου έως 60% σε 120 δισ. δολάρια τον χρόνο μέχρι το 2030, με τουλάχιστον άλλα 65 δισ. δολάρια να προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.

Μια ώθηση για αύξηση των νέων χρημάτων με τη φορολόγηση τομέων που ρυπαίνουν όπως η αεροπλοΐα, τα ορυκτά καύσιμα και η ναυτιλία, ή οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, έλαβε ενίσχυση, καθώς περισσότερες χώρες δήλωσαν πως θα το σκεφθούν, όμως οποιαδήποτε συμφωνία δεν είναι πιθανή αυτή τη στιγμή.

Σήμερα ο Ζακίρ Νουρίγεφ, επικεφαλής της Ένωσης Τραπεζών του Αζερμπαϊτζάν, ανακοίνωσε δέσμευση των 22 τραπεζών της χώρας να διαθέσουν σχεδόν 1,2 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων που θα βοηθήσουν τη μετάβαση του Αζερμπαϊτζάν σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.

Ακραίες πλημμύρες σαν αυτές που έπληξαν το Πακιστάν το 2022 γίνονται όλο και συχνότερες λόγω κλιματικής αλλαγής (Reuters)

Στο επανιδείν

Στην τέταρτη μέρα της την Πέμπτη, η διάσκεψη έχει ήδη σημαδευτεί από διπλωματικούς καβγάδες.

Η Γαλλίδα υπουργός για το Κλίμα Ανιές Πανιέ-Ρουνασέρ ακύρωσε χθες, Τετάρτη, το ταξίδι της στην COP29, αφότου ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ κατηγόρησε τη Γαλλία για «εγκλήματα» στα υπεράκτια εδάφη της στην Καραϊβική.

«Οι φωνές αυτών των κοινοτήτων καταστέλλονται συχνά βίαια από τα καθεστώτα στη μητρόπολή τους» είπε ο Αλίεφ στη σύνοδο. Οι σχέσεις της Γαλλίας και του Αζερμπαϊτζάν είναι εδώ και καιρό τεταμένες λόγω της υποστήριξης του Παρισιού στην Αρμενία, αντίπαλο του Αζερμπαϊτζάν. Φέτος, το Παρίσι κατηγόρησε το Μπακού ότι εμπλέκεται και υποκινεί τις βίαιες ταραχές στη Νέα Καληδόνία.

«Ανεξάρτητα από τυχόν διμερείς διαφωνίες, η COP θα πρέπει να είναι ένας χώρος όπου όλες οι πλευρές αισθάνονται ελεύθερες να έρθουν και να διαπραγματευθούν για την κλιματική δράση» δήλωσε ως απάντηση στο X ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βόπκε Χούκστρα .

«Η προεδρία της COP έχει μια ιδιαίτερη ευθύνη προκειμένου να καταστήσει αυτό δυνατό και να το ενισχύσει» είπε. Αυτό έγινε αφότου ο Αλίεφ χρησιμοποίησε την εναρκτήρια ομιλία του στη διάσκεψη τη Δευτέρα προκειμένου να κατηγορήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ για υποκρισία με το να κάνουν κηρύγματα στις χώρες για την κλιματική αλλαγή ενόσω παραμένουν οι ίδιες κύριοι καταναλωτές και παραγωγοί ορυκτών καυσίμων.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση της Αργεντινής απέσυρε τη διαπραγματευτική της ομάδα από τις συνομιλίες της COP29, δήλωσαν δύο διπλωμάτες που παρευρίσκονται στη σύνοδο στο Reuters, αν και κανείς δεν ξέρει τον λόγο αυτής της απόφασης.

Η πρεσβεία της Αργεντινής στο Μπακού αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι έχει αποκαλέσει κατά το παρελθόν «απάτη» την κλιματική αλλαγή.