Επειγόντως σχέδιο σωτηρίας της αγροτικής παραγωγής της Θεσσαλίας

Επειγόντως σχέδιο σωτηρίας της τοπικής αγροτικής παραγωγής

Ένα, ένα χάνονται τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας και «ξηλώνεται το πουλόβερ» της παραγωγικότητας της χώρας εξαιτίας έλλειψης εθνικού στρατηγικού σχεδίου που να υπηρετείται από όλα τα κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία. Πανηγυρίζει η Ελλάδα γιατί φέτος τα έσοδα από τον τουρισμό –τον αποκαλούμενο και «βαριά βιομηχανία»- θα ξεπεράσουν τα 22 δις ευρώ (λίγο πάνω από το 10% του ΑΕΠ).
Την ίδια ώρα αυξάνονται οι εισαγωγές διατροφικών αγαθών για να καλύψουν την πλεονάζουσα ζήτηση τροφίμων, στους μήνες τουριστικής αιχμής. Οι εισαγωγές για παράδειγμα ντομάτας και αγγουριών από τα θερμοκήπια στα παράλια της Τουρκίας (τεράστια θερμοκήπια στην Αττάλεια), είναι στην ημερησία διάταξη ιδίως για τα Δωδεκάνησα, αλλά και για τα Κυκλαδονήσια…
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι εισαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών για την Ελλάδα, οι οποίες σε συνδυασμό με εκείνες για κόκκινο κρέας και γαλακτοκομικά, τείνουν να φτάσουν τα έσοδα από τον Τουρισμό.
Η Ελλάδα την ίδια στιγμή χάνει σταδιακά όλα αυτά τα χρόνια παραδοσιακές καλλιέργειες εξαιτίας της αδυναμίας της να τις στηρίξει στα διεθνή φόρα και κυρίως στην Ε.Ε. όπου λαμβάνονται οι σημαντικότερες αποφάσεις στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

 Έτσι χάθηκε ο καπνός, η ζάχαρη με αποτέλεσμα να κάνουμε πλέον εισαγωγή από τη Σερβία το 99% της κατανάλωσής της στη χώρα. Έτσι χάθηκαν περί τα 180.000 στρέμματα τεύτλα που καλλιεργούνταν στη Θεσσαλία και με το κλείσιμο του Εργοστασίου Ζάχαρης στη Λάρισα  χάθηκαν και δεκάδες θέσεις εργασίας από εργαζόμενους σε αυτό (μόνιμους και εποχικούς) από τευτλοεξαγωγείς κ.α.

 Εσχάτως κινδυνεύει να συρρικνωθεί η καλλιέργεια του βαμβακιού στην οποία εν πολλοίς στηρίζεται η τοπική οικονομία της Καρδίτσας και παλιότερα όλης της Θεσσαλίας, παρά το γεγονός ότι λόγω του «πρωτοκόλλου 4» εξακολουθεί να έχει δεσμευμένους πόρους για τη συνδεδεμένη ενίσχυση της τάξης των 180 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, ενώ από το 2025, χάρη στις συντονισμένες ενέργειας του συντοπίτη υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και της ΔΟΒ,  αναμένεται να ενισχυθεί με επιπλέον 40 περίπου εκατομμύρια ευρώ για τη δέσμευση άνθρακα.
 Όλα αυτά όμως δεν επαρκούν καθώς οι περισσότεροι βαμβακοπαραγωγοί έχοντας δει μείωση των στρεμματικών αποδόσεων κατά΄30% τουλάχιστο κατά μέσον όρο και μείωση της τιμής σε σχέση με πέρυσι της τάξης του 20% και κατά 60% σε σχέση με πρόπερσι (από τα 75 στα 46 λεπτά το κιλό) , έχουν απογοητευθεί και αναζητούν άλλες καλλιέργειες με μικρότερο κόστος παραγωγής που τουλάχιστον δεν θα τους «βάζουν μέσα»

 Ήδη ο κάμπος έχει «πρασινίσει» από σιτηρά και αν δεν υπήρχαν οι συνεχόμενες βροχές των τελευταίων ημερών που απέτρεψαν τις αγροτικές εργασίες, η αύξηση της καλλιέργειας χειμερινών σιτηρών, εις βάρος της βαμβακοκαλλιέργειας θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη…
 Μια παλιά θεσσαλική παροιμία ωστόσο λέει πως «αν δεις πολλά στάρια σπαρμένα το χειμώνα στον κάμπο, έρχεται φτώχεια»…

 Η Καρδίτσα είναι η αλήθεια λόγω του σχετικά χαμηλού κόστους νερού διατήρησε σε ικανοποιητικά  επίπεδα τη βαμβακοκαλλιέργεια (πάνω από 450.000 στρέμματα) σε σχέση με την ανατολική Θεσσαλία, όμως έχει αυξημένα κοστολόγια στη γη λόγω του μικρού κλήρου, καθώς οι περισσότεροι καλλιεργητές ενοικιάζουν χωράφια με επιπλέον κόστος ενοικίου στα 50 ευρώ το στρέμμα. Έτσι λοιπόν είναι ορατός ο κίνδυνος στη νέα χρονιά να μείνουν μεγάλες εκτάσεις ακαλλιέργητες στο Νομό, καθώς με μέσο κόστος παραγωγής στο βαμβάκι πάνω από 250 ευρώ και φετινή πρόσοδο στα 180 με 200 ευρώ μαζί με τη συνδεδεμένη και τζίρο στα σιτηρά που δεν υπερβαίνει τα 80 ευρώ τα στρέμμα, τα ενοίκια είναι απαγορευτικά. Την ίδια ώρα στη Λάρισα όσοι γεωργοί βρίσκουν ευκαιρίες για ενοικίαση της γης τους σε πολυεθνικές για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων εγκαταλείπουν το επάγγελμα

 Αυτή η αποεπένδυση θα δημιουργήσει νέα μεγάλη «μαύρη τρύπα» στην τοπική οικονομία, αν συνυπολογιστούν και μερικές δεκάδες χιλιάδες στρέμματα που από το Daniel ακόμη δεν μπορούν να καλλιεργηθούν λόγω του μπαζώματος, των φερτών υλικών, της κατεστραμμένης αγροτικής οδοποιίας και της αδυναμίας πρόσβασης στα χωράφια κλπ

 Παράλληλα οι ζημιές είναι μεγάλες και στην αμπελοκαλλιέργεια της Θεσσαλίας, όπως και όλης της χώρας αφού μετά τον περονόσπορο πέρυσι φέτος είχαμε την ξηρασία και τους παρατεταμένους καύσωνες που τα κατέστρεψαν. Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και στο άλλο εθνικό προϊόν την ελιά όπου οι καύσωνες μείωσαν την παραγωγή της , ενώ και με τη φέτα υπάρχει θέμα λόγω της απώλειας ζωικού κεφαλαίου από την πανώλη και την ευλογιά, ενώ έχει να αντιμετωπίσει ακόμη μια δυσμενή εξέλιξη με τη συμφωνία Mercosur. 

 Εθνικά προϊόντα κάποτε αποτελούσαν το λάδι και η ελιά, η φέτα, το βαμβάκι, ο καπνός και η σταφίδα, το ροδάκινο και η κομπόστα (αναμένεται να αντιμετωπίσει νεά προβλήματα στις εξαγωγές με τους δασμούς Τραμπ) κι ένα-ένα αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα λόγω κλιματικής αλλαγής, έλλειψης ανταγωνιστικότητας και κυρίως εθνικού σχεδίου ανάδειξης και προώθησής τους στις αγορές.

Ζητείται λοιπόν επειγόντως ένα σχέδιο ανασύνταξης της τοπικής αγροτικής παραγωγής και αυτό πρέπει να προέλθει από την περιφέρεια και κυρίως ένα σχέδιο σωτηρίας του βαμβακιού που αποτελεί την ατμομηχανή της τοπικής οικονομίας

Υ.Γ. Η ανάδειξη προϊόντων σε ΠΟΠ , ή ΠΓΕ είναι ένα πρώτο βήμα αλλά δεν αρκεί αν αυτό δεν συνοδευτεί με το σχετικό Marketing και Branding, ενώ συμφωνίες όπως η CETA και τώρα και η Mercosur θέτουν σε αμφισβήτηση στις αγορές προϊόντα ονομασίας προέλευσης. Ο σχεδιασμός πρέπει ασφαλώς να περιλαμβάνει μείωση του κόστους παραγωγής ώστε η τοπική αγροτική παραγωγή να είναι ανταγωνιστική κι αυτό χωρίς συλλογικά έργα άρδευσης δεν μπορεί να επιτευχθεί. Τέλος η πανεπιστημιακή έρευνα όπως η γεωργία ακριβείας πρέπει πέρα από την ποιότητα να κατατείνει και στη μείωση των κοστολογίων άρδευσης, λίπανσης κλπ για τη βελτιστοποίηση των αποδόσεων των εισροών...