Σημαντικές καθυστερήσεις στα μεγάλα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας

Σε ρυθμούς Ταμείου Ανάκαμψης κινείται ο σχεδιασμός για τα έργα υποδομών που μονοπωλούν τον σχεδιασμό της νέας χρονιάς, σε μία ύστατη προσπάθεια να μην χαθούν σημαντικοί πόροι. Αναθεωρείται βάσει των διαθέσιμων πόρων η λίστα έργων για την τριετία.
Δέκα έργα υποδομών και μεταρρυθμίσεις βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για το 2025. Με τα επείγοντα έργα αποκατάστασης των υποδομών της Θεσσαλίας, που καταστράφηκαν από τον Daniel, να κυριαρχούν, μαζί με το μεγάλο στοίχημα του ΒΟΑΚ, αθροίζοντας έναν συνολικό προϋπολογισμό άνω των 3 δισ. ευρώ, ο σχεδιασμός δεν κρύβει εκπλήξεις.

Έχοντας στον προγραμματισμό του συνολικά 25 εμβληματικές πολιτικές, εκ των οποίων οι 20 αφορούν σε έργα και επενδύσεις, βάσει του ενοποιημένου σχεδίου κυβερνητικής πολιτικής, το υπουργείο υλοποιεί ή προσπαθεί ακόμα και σήμερα να τροχοδρομήσει υποδομές, για την εκταμίευση 2.272.337.668 ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Τα περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα για τα έργα της Θεσσαλίας, ύψους 1,35 δισ., που άργησαν να δημοπρατηθούν, ενώ τώρα είναι αντιμέτωπα με νέα εμπόδια, αλλά και για τον ΒΟΑΚ.

Οι μικρότεροι εργολάβοι που αποκλείστηκαν από τη διαδικασία ανάθεσης για τη Θεσσαλία έχουν ήδη καταθέσει προδικαστικές προσφυγές, που θα περάσουν στο τέλος Ιανουαρίου από την «κρησάρα» της ενιαίας αρχής δημοσίων συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ). Η κλιμάκωση της ρητορικής τους τον τελευταίο χρόνο δείχνει ότι δεν θα παρατήσουν εύκολα τα όπλα, φτάνοντας ίσως ακόμα και στο ΣτΕ.

Σύμφωνα, πάντως, με τον σχεδιασμό του υπουργείου, το δεύτερο τρίμηνο του έτους θα πρέπει να υποβληθεί μέρος του α’ σταδίου των μελετών για την αποκατάσταση οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών, για τα οποία έχουν δεσμευτεί 600 εκατ. ευρώ του RRF. Αυτές προγραμματίζεται να ολοκληρωθούν ως το τέλος του 2025.
ΒΟΑΚ και Ε65

Για την παραχώρηση του ΒΟΑΚ, που επίσης θα πρέπει να «τρέξει» για να απορροφήσει 200 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, εκτιμάται πως η υπογραφή με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα πέσει εντός του πρώτου τριμήνου. Αυτό είναι και το μοναδικό ορόσημο που τίθεται για το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο.

Παράλληλα, θα πρέπει το δεύτερο τρίμηνο να έχει ολοκληρωθεί το 60% της κατασκευής τόσο του δημόσιου έργου Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος όσο και του ΣΔΙΤ Χερσόνησος-Νεάπολη, που έχει αντιστοιχιστεί με τους συνολικούς πόρους των 227 εκατ. ευρώ του RRF, ώστε να φτάσει στο 100% στο κλείσιμο του έτους.

Στον αντίποδα, με καλούς ρυθμούς τρέχουν οι εργασίες για το βόρειο τμήμα του Ε65 Τρίκαλα-Εγνατία, με την πρόοδο να αναμένεται να φτάσει στο 80% ως το τέταρτο τρίμηνο. Το έργο των 442 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται εξολοκλήρου από το Ταμείο Ανάκαμψης και η ολοκλήρωσή του προσδιορίζεται ως την άνοιξη του 2026. Η λειτουργική παράδοση του Πάτρα-Πύργος προγραμματίζεται για το φθινόπωρο του 2025.

Εντωμεταξύ, πρόκειται μέσα στη χρονιά να παραδοθεί η αναβαθμισμένη οδική σύνδεση Βόνιτσα – Λευκάδα. Ακόμη, συνεχίζονται το έργο βελτίωσης της οδικής σύνδεσης Μπράλος – Άμφισσα και το Flyover της Θεσσαλονίκης, ενώ ξεκινά η κατασκευή της επέκτασης της Ιόνιας Οδού από τα Ιωάννινα ως την Κακαβιά.

Σημειώνεται ότι βάσει του επενδύσεων που έχει προγραμματίσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, οι συνολικές πληρωμές από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το 2025 θα ανέλθουν σε 349.778.493 ευρώ. Ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος ανέρχεται σε 437.598.114 ευρώ.

Νέα παράδοση στη Θεσσαλονίκη
Νέο ραντεβού στις 30 Νοεμβρίου 2025 δίνει το μετρό Θεσσαλονίκης, αφού στην πρώτη επέτειο από την παράδοση της βασικής γραμμής του εμβληματικού έργου στο επιβατικό κοινό έχει προσδιοριστεί -βάσει δημόσιων δηλώσεων τουλάχιστον- η παράδοση και της επέκτασης προς Καλαμαριά. Ενδιάμεσο ορόσημο είναι το δεύτερο τρίμηνο, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί τα συστήματα ασθενών ρευμάτων και τηλεπικοινωνιών στα 4,8 χλμ. της επέκτασης.

Στο μέτωπο της Γραμμής 4 της Αθήνας, η πρόοδος του έργου εκτιμάται πως θα φτάσει σε ποσοστό 22% ως το καλοκαίρι για να πιάσει το 25% ως το τέλος της χρονιάς. Όσο για την ανανέωση των λεωφορείων της πρωτεύουσας, τα ορόσημα είναι τρία. Εντός του δευτέρου τριμήνου, βάσει σχεδιασμού, θα παραληφθούν, θα εκτελωνισθούν και θα βγουν στην κυκλοφορία 75 νέα CNG λεωφορεία, μήκους 18 μέτρων.

Η αρχή για το τμήμα των 12μετρων CNG οχημάτων θα γίνει το τρίτο τρίμηνο του έτους, ώστε τα συνολικά 300 ολοκαίνουργια λεωφορεία να ενταχθούν στον στόλο ως το τέλος του 2025. Με αυτά θα ολοκληρωθεί η μεγάλη προμήθεια, που προκηρύχθηκε στα τέλη του 2021!

Σε τροχιά ολοκλήρωσης ως το τέλος του 2025 βρίσκονται και τα προγράμματα ηλεκτροκίνησης, «Πράσινα Ταξί» και «Φορτίζω Παντού», που σε αντίθεση με τη μεγάλη επιτυχία του «Κινούμαι Ηλεκτρικά» δεν έχουν περπατήσει καλά. Στον κυβερνητικό σχεδιασμό, πάντως, εκτιμάται ότι θα προχωρήσει η αντικατάσταση 1.770 συμβατικών ρυπογόνων ταξί με αμιγώς ηλεκτρικά, παρότι μέχρι σήμερα έχουν καταβληθεί επιδοτήσεις 1.194.078,28 ευρώ για 57 μόλις ηλεκτρικά ταξί.

Η προθεσμία υποβολής αιτήσεων, για το πρόγραμμα προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, έχει παραταθεί ως και τις 31 Μαρτίου 2025.

Η ατζέντα ως το 2027
Σε επίπεδο τριετίας, δηλαδή ως και το 2027, έτος που ολοκληρώνεται και η τρέχουσα προγραμματική περίοδος, στον πυρήνα των πρωτοβουλιών του υπουργείου θα βρίσκεται η βιώσιμη αστική κινητικότητα και η αναβάθμιση των περιφερειακών υποδομών. Όπως αποτυπώνεται στο ενοποιημένο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής, δίνεται μεν προτεραιότητα σε έργα οδικά και σιδηροδρομικά, όμως ο προγραμματισμός έχει «προσγειωθεί» στο πεδίο του εφικτού.

Εξάλλου, τον τελευταίο χρόνο, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας και ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος ξεκαθάρισαν πλείστες όσες φορές ότι τα έργα υποδομών προτεραιοποιούνται πια βάσει των διαθέσιμων πόρων και χρηματοδοτικών εργαλείων. Ως εκ τούτου τα πολυδιαφημισμένα σιδηροδρομικά έργα του ανταγωνιστικού διαλόγου, συνολικού ύψους 4 δισ. ευρώ, μένουν εκτός ραντάρ για την επόμενη τριετία.

Υπενθυμίζεται ότι στους έξι διαγωνισμούς-μαμούθ που προκηρύχθηκαν με τυμπανοκρουσίες από την ΕΡΓΟΣΕ τον Νοέμβριο του 2021 περιλαμβάνονται οι συνδέσεις με το τρένο των λιμένων Πάτρας, Λαυρίου και Ραφήνας. Το μέλλον των εν λόγω έργων, συνολικού προϋπολογισμού δισ. ευρώ παραμένει αβέβαιο. Η σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα του ΟΛΘ και ο προαστιακός της Δυτικής Θεσσαλονίκης, ένα έργο 66,34 εκατ. ευρώ, είναι και το μοναδικό που προχωρά, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Οι δεσμευτικές προσφορές αναμένονται εντός του 2025, ώστε να προχωρήσει η συμβασιοποίηση. Ενδιαφέρον είχαν εκφράσει πίσω στο 2022 οι: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Intrakat, ΑΒΑΞ – Alstom, ΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος.

Εντωμεταξύ, τα δύο μεγαλύτερα έργα του πακέτου, δηλαδή το Θεσσαλονίκη-Τοξότες των 1,68 δισ. ευρώ και το Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο του 1,07 δισ. ευρώ, έχουν «ψαλιδιστεί» λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης. Έτσι, στον ορίζοντα της τριετίας φαίνονται μόνο τα περίπου 32 χιλιόμετρα του Νέα Καρβάλη-Τοξότες, ύψους 239,56 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), που κατάφερε να εξασφαλίσει 211 εκατ. από το CEF I. Εκτιμάται ότι εντός του πρώτου τριμήνου θα πέσουν οι υπογραφές με την ΤΕΡΝΑ. Η διάρκεια του έργου είναι 66 μήνες.

Όσο για το τελευταίο έργο, μέχρι σήμερα, έχουν εξασφαλισθεί από το CEF II μόνο 186,6 εκατ. ευρώ για το καταληκτικό τμήμα Πύθιο-Ορμένιο. Στον νέο κύκλο αιτήσεων του προγράμματος, θα αναζητηθεί εκ νέου χρηματοδότηση για το υπόλοιπο έργο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, πάντως, το γεγονός ότι στις προτεραιότητες της τριετίας, πέρα από το εν εξελίξει έργο του προαστιακού Δυτικής Αττικής, ο κυβερνητικός σχεδιασμός εστιάζει και στην προμήθεια νέων συρμών για το μετρό της Αθήνας. Εξέλιξη άκρως απαραίτητη μεν, για τη διασφάλιση συχνότερων δρομολογίων, ιδίως στη Γραμμή 3, και ασφαλών μετακινήσεων, αφού οι υφιστάμενοι συρμοί είναι ιδιαιτέρως καταπονημένοι, αλλά αντιμέτωπη με εμπόδια εδώ και περίπου τρία χρόνια.

Μέσα στην τριετία, πρόκειται να ολοκληρωθούν και μία σειρά σημαντικά αντιπλημμυρικά έργα, όπως τα φράγματα Μπραμιανού και Μύρτου στην Κρήτη, για τα οποία αναμένεται η υπογραφή με την AKTOR Group of Companies, αλλά και τα εγγειοβελτιωτικά έργα στην Αιτωλοακαρνανία που έχει αναλάβει ο ίδιος όμιλος. Αντίστοιχο ορίζοντα ολοκλήρωσης έχει και η διευθέτηση και οριοθέτηση του ρέματος Ραφήνας.

Πηγή: businessdaily.gr