25 μέτρα τσουνάμι, έφτασε ως την Καλαμάτα: Η μέρα που άλλαξε την Σαντορίνη απ’ τον πιο ισχυρό σεισμό του 20ου αιώνα στην Ευρώ

Μνήμες του 1956 έχουν ξυπνήσει στους κατοίκους της Σαντορίνης τις τελευταίες ημέρες, μετά το ξύπνημα του Εγκέλαδου και τις σεισμικές δονήσεις στην περιοχή. Όσοι, μάλιστα, έζησαν εκείνο το καταστροφικό χτύπημα είναι πιο ανήσυχοι από ποτέ γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη δύναμη της μανίας της φύσης.

Τότε οι μετρήσεις έδειξαν ότι είχε υπάρξει ένας σεισμός μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, ή -αν προτιμάτε- 9 βαθμών στην κλίμακα Μερκάλι. Και σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των γεωδυναμικών ινστιτούτων ήταν ο μεγαλύτερος που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του 20^ού αιώνα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το πρωινό της καταστροφής

Το ημερολόγιο έγραφε 9 Ιουλίου 1956 και το ρολόι λίγα λεπτά μετά τις 5 το πρωί. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Σαντορίνης βρίσκονταν εκείνη την ώρα ακόμη στα κρεβάτια του, ελπίζοντας ότι τα χειρότερα είχαν περάσει. Βλέπετε, το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας ο Εγκέλαδος είχε χτυπήσει με έναν σεισμό 4,9 βαθμών. Αρκετά ισχυρός ώστε να αναστατώσει τους ρυθμούς του νησιού, αλλά χωρίς να επιφέρει καταστροφές.

Όπως αποδείχτηκε, ήταν όμως απλά ένα προμήνυμα. Μια προειδοποίηση για αυτό που θα ακολουθούσε και δεν είχε προηγούμενο, όχι μόνο στην Σαντορίνη και την Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, τουλάχιστον μέσα στον 20ό αιώνα.

Στις 5:12 η γη σείστηκε πιάνοντας τους πάντες κυριολεκτικά στον ύπνο. Σύμφωνα με τους ειδικούς και τις μετρήσεις επρόκειτο για δόνηση στο ίδιο σημείο (στα νότια της Αμοργού), με πολύ μεγαλύτερη ισχύ. 7,5 Ρίχτερ ή, όπως έγραψαν και οι εφημερίδες της εποχής, αντίστοιχη της έκρηξης 10.000 ατομικών βομβών…

Οι αριθμοί της καταστροφής

Η Ελλάδα δεν είχε συνέλθει ακόμη από τους καταστροφικούς σεισμούς σε Κεφαλονιά,  Ζάκυνθο και Ιθάκη μόλις τρία χρόνια νωρίτερα. Ο κρατικός μηχανισμός, στα επίπεδα που βρισκόταν τότε, επιχείρησε να ανακουφίσει τους κατοίκους, ενώ το νησί επισκέφθηκε ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής στις 14 Ιουλίου, διαπιστώνοντας με τα ίδια του τα μάτια την έκταση του κακού.

Σχεδόν το 1/3 των σπιτιών της Σαντορίνης είχε καταρρεύσει. Τα στοιχεία από τα κλιμάκια που έσπευσαν στις πληγείσες περιοχές κατέγραψαν 529 ολοσχερώς κατεστραμμένα οικήματα, άλλα 1.482 υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές και περίπου 1.750 μικρότερες.

Ζημιές καταγράφηκαν και στα γύρω νησιά, δηλαδή σε Αμοργό, Ανάφη, Αστυπάλαια, Ίο, Πάρο, Νάξο, Κάλυμνο, Λέρο, Πάτμο και Λειψούς. Συνολικά οι απώλειες ανθρώπινων ζωών έφτασαν στις 53 ενώ υπήρξαν και περισσότεροι από 100 τραυματίες. Πάντως, όσο τραγικός κι αν είναι αυτός ο αριθμός, ήταν μάλλον ευτύχημα το γεγονός ότι ο σεισμός δεν χτύπησε μια άλλη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή καθώς σε μια τέτοια περίπτωση θα μιλάγαμε για εκατόμβες νεκρών.

Τσουνάμι 25 μέτρων

Συνέπεια της σεισμικής δόνησης ήταν και η δημιουργία τσουνάμι. Κι εδώ η μορφολογία και η γεωγραφία έπαιξαν το ρόλο τους. Η κλειστή Μεσόγειος θάλασσα γενικότερα αλλά και το γεγονός ότι τα νησιά των Κυκλάδων βρίσκονται πολύ κοντά μεταξύ τους, δεν επέτρεψαν στο φαινόμενο να πάρει καταστροφικές διαστάσεις.

Ακόμη κι έτσι, όμως, οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για κύμα ύψους 25 μέτρων το οποίο χτύπησε στη νοτιοανατολική ακτή της Αμοργού. Στη βορειοδυτική πλευρά της Αστυπάλαιας έφτασε στα 20 μέτρα, ενώ έφτασε σε Φολέγανδρο, Κάλυμνο (όπου σύμφωνα με τις εφημερίδες έχασε τη ζωή της μια γυναίκα) αλλά και επίσης σε ακτές του νοτίου Αιγαίου, στην Καλαμάτα, ακόμη και στα παράλια της Σμύρνης.

Πηγή: menhouse.gr